Cách bày mâm ngũ quả ngày tết
Là người Việt Nam, bạn quá quen thuộc với mâm ngũ quả ngày Tết. Bởi đây là một trong những biểu tượng đặc trưng các gia đình mọi miền lựa chọn bày trí trên bàn thờ tổ tiên nhân dịp Tết Cổ Truyền của dân tộc.
Mâm ngũ quả không chỉ thể hiện được tấm lòng hiếu kính của con cháu gửi tới ông bà tổ tiên, sự thành kính với trời đất mà còn thay cho lời mong cầu một năm mới an khang, thịnh vượng, vạn điều như ý. Vậy, mâm ngũ quả ngày Tết dân tộc Việt được bày trí như thế nào?
Và hôm nay, Vita Mart chuyên giỏ quà tết Đà nẵng sẽ chia sẻ ý nghĩa các loại quả và cách bày mâm ngũ quả ngày tết sao cho đẹp và ý nghĩa.
Cách bày mâm ngũ quả ngày tết
Từ xa xưa, mâm ngũ quả được xem như “lễ vật” không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên Đán trước bàn thờ tổ tiên. Mỗi miền sẽ có những cách bày trí mâm ngũ quả khác nhau theo quan niệm riêng của từng vùng miền.
Mâm ngũ quả của người miền Bắc
Nhìn vào mâm ngũ quả của người miền Bắc sẽ thấy có đa dạng các loại quả được lựa chọn như chuối xanh, bưởi, phật thủ, sung, hồng, quất cảnh, ớt, dứa… Các loại quả lựa chọn thường có màu sắc riêng, hài hòa tượng trưng cho ngũ hành (Kim, Hỏa, Thủy, Mộc, Thổ).
Chuối xanh trong mâm ngũ quả của người miền Bắc được lựa chọn tượng trưng cho sự sum vầy, đoàn tụ, đầm ấm quây quần bên gia đình trong những ngày đầu năm mới. Bưởi có màu vàng ví như sự giàu sang, may mắn trong kinh doanh. Có nhiều gia đình không lựa chọn bưởi, thay vào đó trưng bày phật thủ vì quả này được ví như thần lại lâu hỏng hơn.
Khóm (thơm, dứa) được lựa chọn với ngụ ý mong cầu công danh, sự nghiệp thành đạt, vững vàng. Thơm với màu vàng mang lại tiếng thơm cho gia đình, dòng tộc.
Quả quất cảnh, quả hồng hay ớt đỏ cũng được lựa chọn trong mâm ngũ quả và chúng thường được đặc xung quanh khá đẹp mắt. Những quả này cũng tượng trưng cho sự may mắn, thành đạt.
Mâm ngũ quả của người miền Trung
Miền Trung điều kiện kinh tế thường khó khăn hơn 2 miền ở 2 đầu đất nước bởi nơi đây đất đai khô cằn, khí hậu khắc nghiệt lại chịu nhiều thiên tai, dịch bệnh quanh năm… Miền Trung các loại trái cây cũng không quá đa dạng nên việc bày trí lễ, mua sắm Tết cũng có phần giản đơn hơn.
Người miền Trung chú trọng sự thành tâm, tấm lòng thơm thảo nên thường có gì cúng đó, bày trí mâm ngũ quả trên bàn thờ tổ tiên cũng vô cùng đơn giản. Thường mâm ngũ quả của người miền Trung có thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt…
Mâm ngũ quả của người miền Nam
Mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài là 5 loại trái cây xuất hiện thường xuyên nhất ở mâm ngũ quả của người miền Nam. Người dân ở đây bày mâm ngũ quả trong dịp Tết như một lời mong cầu may mắn về việc làm ăn kinh doanh, một cuộc sống sung túc, no ấm, đầy đủ.
Bên cạnh lựa chọn những loại quả mang lại sự may mắn, hưng thịnh, người miền Nam còn kiêng kỵ nhiều loại quả có tên không may mắn như cam quýt (là sự cam chịu, bị vu oan, kiện tụng…), chuối (gần như chúi nhịu, làm ăn không khấm khá, không may mắn), lê (lê lết, dễ thất bại trong công việc, đổ bể trong gia đình)…
Ý nghĩa từng loại quả lựa chọn trưng bày ngày Tết
Khi trình mâm ngũ quả thì điều đầu tiên bạn cần hiểu được ý nghĩa của từng loại quả. Theo quan niệm của người phương Đông thì các màu quả tượng trưng cho ngũ hành: đen, đỏ, xanh, trắng, vàng, lần lượt tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Chuối xanh tượng trưng cho Hành Mộc, còn có ý nghĩa bao bọc, nâng đỡ các loại quả khác.
Giữa nải chuối thường là quả bưởi màu vàng (ứng với Hành Thổ) với ý nghĩa cầu phúc lộc. Cũng có gia đình dùng quả phật thủ hoặc quả lựu chín vàng.
Trên mâm ngũ quả, Hành Hỏa là các loại quả có màu đỏ (thường là dưa hấu) và Hành Kim là những loại quả có màu trắng sáng như quả đào, quả roi ở miền Bắc; Hành Thủy được tượng trưng bằng quả có màu đen, sẫm như mận, hồng xiêm…
Tùy theo từng quan niệm của mỗi vùng miền mà các loại quả khác nhau sẽ có những ý nghĩa khác nhau. Bạn có thể tham khảo những ý nghĩa sau đây:
– Quả lựu thể hiện mong muốn con đàn cháu đống, càng nhiều con cháu gia đình càng vui;
– Quả đào mang ý nghĩa thăng tiến;
– Quả táo to, đỏ là cầu mong phú quý;
– Quả hồng, quả quýt, quả cam canh chín đỏ là ước vọng về sự mạnh mẽ, công danh thành đạt;
– Quả thanh long là rồng mây gặp hội, hy vọng sự nghiệp suôn sẻ;
– Quả dưa hấu, quả bưởi căng tròn là hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn;
– Quả sung là cầu mong sức khỏe dồi dào, luôn tràn trề sinh lực hoặc có lộc về tiền bạc;
– Quả đu đủ mang nghĩa đầy đủ thịnh vượng
– Quả xoài (âm Hán như là “xài”) cầu mong không thiếu thốn.
Rất nhiều loại quả mang ý nghĩa đặc biệt mà gia đình Việt lựa chọn nhằm hướng tới những điều tốt đẹp trong năm mới. Mỗi loại quả chứa đựng những ý niệm khác nhau và việc lựa chọn những loại quả để bày trí cho mâm ngũ quả cũng tùy theo ước mong của mỗi gia chủ.
Dưa hấu mang tài lộc, may mắn
Theo quan niệm dân gian, màu đỏ tươi của dưa hấu chính là sự may mắn đầu năm, tượng trưng cho sự hưng thịnh, an khang của gia chủ. Không chỉ màu bắt mắt mang may mắn mà vị ngọt lịm, mát lành của dưa hấu cũng làm còn làm con người cảm thấy phấn khởi, yêu thích.
Tuy nhiên, cũng chính vì mang ý nghĩa to lớn, khi lựa chọn dưa hấu, bạn cần lựa chọn kỹ lưỡng, đảm bảo ruột dưa dấu đỏ tươi. Nếu không may lựa phải những quả hỏng ruột, úa màu hay màu không đỏ thì lời cầu mong không thành tâm, không mang đến nhiều may mắn, tài lộc.
Cam, quýt, quất đem tiền tài may mắn
Những loại quả có hình tròn giống hình mặt trời thường mang đến cuộc sống của bạn nguồn năng lượng tích cực, mang phúc khí ngời ngời đến với không gian sống của bạn.
Ngoài những loại quả trưng bày trên mâm ngũ quả, việc lựa chọn những chậu quất bày trí trong nhà còn khá tốt cho phong thủy nhà bạn, nhất là với những gia đình đang mong cầu con cháu. Một chậu quất sum suê mang đên nhiều tiền tài, nhiều quả ngụ ý con đàn cháu đống.
Quả sung mang sung túc, hạnh phúc
Quả sung ngày Tết được nhiều người săn đón bởi tượng trưng cho sự sung túc về vật chất, tinh thần, một cuộc sống đầy đủ. Ngoài ra, quả này cũng là biểu tượng của sự sum vầy, của hạnh phúc gia đình.
Xoài đầy đủ, dư dả
Nhiều người thường đùa vui tai rằng quả xoài nghĩa là xài nhiều tiền, tiền ra như nước. Tuy nhiên, trong phong thủy, quả này lại được lựa chọn nhiều trong mâm ngũ quả ngày Tết bởi nó tượng trưng cho tiền tài, vận may của gia đình trong năm mới.
Xoài hay “xài” nghĩa là tiền bạc dồi dài, tiêu xài thỏa thích, không phải lo thiếu thốn về cơm áo gạo tiền. Quả xoài xuất hiện trong mâm ngũ quả mang đến cho gia chủ một năm mới hạnh phúc, ấm no và chi tiêu thoải mái.
Quả dừa mang sức khỏe bình an
Quả dừa không thể thiếu trong mâm ngũ quả của người Nam Bộ. Quả dừa tượng trưng cho sự cứng cáp, sức khỏe dồi dào. Ngoài ra, dừa cũng tượng trưng cho sự che chở, đùm bọc của ông bà tổ tiền đến con cháu.
Quả dừa cũng là loại trái cây được người miền Nam sử dụng hàng ngày. Vào thời điểm giao thừa, quả dừa được bổ ra, các thành viên trong nhà đình quây quần bổ quả dừa ra và uống phần nước dừa bên trong để cầu mong sự an bình, khỏe mạnh cho một năm mới.
Đu đủ mang hưng thịnh
Ngay từ tên gọi đã thể hiện được ý nghĩa bên trong, quả đu đủ thường xuất hiện trong mâm ngũ quả của cả 3 miền. Đu đủ ngụ ý là sự tài lộc, đủ đầy về mặt kinh tế, không lo thiếu thốn.
Quả khóm mang thơm tho, giàu sang, phú quý
Quả khóm nghĩa là quả thơm, quả dứa có ý nghĩa là mang đến gia chủ sự may mắn, thơm tho. Chọn quả khóm trong mâm ngũ quả thể hiện sự mong cầu công danh sự nghiệp thành đạt. Những chồi tươi tốt bung xòa trên đầu quả khóm sẽ mang sung túc đến cho gia đình bạn.
Những sai lầm khi chuẩn bị mâm ngũ quả
Rửa quả cho sạch sẽ để bày mâm ngũ quả đẹp
Đây là sai lầm của rất nhiều người. Hầu như ai cũng muốn mâm ngũ quả của mình thật sạch sẽ, đẹp. Vây nên mọi người mới rửa sạch bằng nước. Chính điều này sẽ làm cho quả bị đọng nước và làm quả nhanh héo hơn. Đặc biệt là ngày Tết bạn cần chưng dài ngày.
Vậy nên, nếu bạn rửa bằng nước thì nên lau sạch lại bằng vải sạch. Tốt nhất là khi mua hoa quả về, bạn không nên rửa mà thay vào đó là dùng khăn sạch để lau.
Chọn ngay quả chín đẹp
Ai cũng thường có tâm lý chọn những quả chín đẹp. Và các gia đình thì thường mua sớm từ 27 – 28 âm. Nhưng mâm ngũ quả thì cần trước đêm 30 Tết và như vậy thì khi đến 30 Tết thì các quả chín quá, lá héo. Dẫn đến mâm quả không được đẹp nữa.
Theo kinh nghiệm thì bạn nên chọn những quả chưa chín quá. Về chuối thì bạn nên chọn những nải chuối xanh, đủ cứng cáp để nâng đỡ các quả khác. Những quả bọng nước nhiều như đu đủ, hồng, cam, quýt… thì không nên mua quả chín quá sẽ bị thối.
Mâm ngũ quả mang ý nghĩa tâm linh và nhân văn sâu sắc, thể hiện sự hiếu kính của con cháu với tổ tiên, đất trời, thần linh. Đồng thời, những loại quả được chọn lọc kỹ càng còn thể hiện sự chân thành, mong cầu một năm mới với nhiều niềm vui, may mắn, bình an, thành công của người Việt. Tin chắc rằng, những gợi ý của Vita Mart về mâm ngũ quả trên đây sẽ giúp bạn lựa chọn được những loại trái cây mang may mắn đến với gia đình mình trong năm mới này!
